پیچ خوردگی مچ دست آسیب رایجی است که زمانی رخ می‌دهد که رباط های مچ دست کشیده یا پاره می‌شوند، معمولاً به دلیل یک نیرو یا ضربه ناگهانی. این آسیب ها می توانند باعث درد، تورم و محدودیت حرکت در مچ دست شوند و کارهای روزمره را به چالش بکشند.
مچ دست یک مفصل پیچیده است که از چندین استخوان کوچک به نام کارپال تشکیل شده است که توسط رباط ها، تاندون ها و ماهیچه ها به هم متصل شده اند. رباط ها نوارهای محکمی از بافت همبند هستند که با اتصال استخوان ها به یکدیگر، ثبات مفصل را فراهم می کنند. هنگامی که این رباط ها بیش از حد کشیده یا پاره می شوند، پیچ خوردگی رخ می دهد.
علل پیچ خوردگی مچ دست
این آسیب می تواند در حین فعالیت های مختلف از جمله ورزش، زمین خوردن یا تصادف رخ دهد. علل شایع عبارتند از:
افتادن: فرود آمدن روی دست دراز در هنگام زمین خوردن می تواند منجر به انتقال نیروی بیش از حد از طریق مچ دست شود و منجر به آسیب رباط شود.
آسیب های ورزشی: فعالیت هایی مانند فوتبال، بسکتبال یا اسکی می تواند مچ دست را در معرض خطر آسیب قرار دهد، به خصوص اگر تماس یا تغییر جهت ناگهانی وجود داشته باشد.
کشیدگی مکرر: استفاده بیش از حد از مچ دست، مانند تایپ کردن یا نواختن آلات موسیقی، می‌تواند به مرور زمان به کشیدگی رباط‌ها منجر شود و خطر رگ به رگ شدن را افزایش دهد.
انواع پیچ خوردگی مچ دست
پیچ خوردگی بسته به میزان آسیب رباط می تواند از نظر شدت متفاوت باشد. آنها معمولاً به سه درجه طبقه بندی می شوند:
درجه ۱: رگ به رگ شدن خفیف شامل کشیدگی رباط ها بدون پارگی. علائم ممکن است شامل درد خفیف و تورم، با حداقل از دست دادن عملکرد باشد.
درجه ۲: پیچ خوردگی متوسط که با پارگی جزئی رباط ها مشخص می شود. این می تواند منجر به درد متوسط، تورم و مشکل در حرکت مچ شود.
درجه ۳: رگ به رگ شدن شدید شامل پارگی کامل رباط ها. این اغلب باعث درد قابل توجه، تورم و بی ثباتی در مفصل مچ دست می شود.
تشخیص پیچ خوردگی مچ دست معمولاً شامل معاینه فیزیکی توسط پزشک، از جمله ارزیابی دامنه حرکت، حساسیت و ثبات مفصل است. ممکن است برای رد کردن شکستگی یا ارزیابی میزان آسیب رباط، عکس‌برداری با اشعه ایکس یا MRI تجویز شود.
درمان با فیزیوتراپی
فیزیوتراپی نقش مهمی در درمان و توانبخشی پیچ خوردگی مچ دست دارد و هدف آن کاهش درد، تورم و سفتی و در عین حال بازگرداندن عملکرد و قدرت به مفصل است. استراتژی های درمان ممکن است بسته به شدت پیچ خوردگی متفاوت باشد، اما اغلب شامل اجزای زیر است:
درمان اولیه: در مرحله حاد به دنبال پیچ خوردگی مچ دست، تمرکز بر کاهش درد و التهاب است. استراحت، یخ، فشرده سازی و ارتفاع (RICE) می تواند به کاهش علائم و بهبودی کمک کند. بی‌حرکتی با آتل یا بریس ممکن است برای تثبیت مفصل و جلوگیری از آسیب بیشتر توصیه شود.
مدیریت درد: فیزیوتراپیست ها ممکن است از تکنیک های مختلفی برای مدیریت درد استفاده کنند، مانند درمان دستی، تحرک بافت نرم، یا روش هایی مانند اولتراسوند یا TENS (تحریک الکتریکی عصب از طریق پوست). هدف این مداخلات کاهش درد و بهبود راحتی در طول توانبخشی است.
تمرینات دامنه حرکتی: با کاهش درد و تورم، تمرینات ملایمی برای بازگرداندن تحرک مچ دست آغاز می شود. این ممکن است شامل تمرینات خم شدن مچ، اکستنشن، ابداکشن و چرخش باشد که به تدریج دامنه حرکت را در حد تحمل افزایش می دهد.
تمرینات تقویتی: پس از بازیابی دامنه حرکتی، تمرینات تقویتی برای بهبود ثبات و عملکرد مفصل مچ دست معرفی می شوند. این ممکن است شامل تمرینات مقاومتی با استفاده از Theraband یا وزنه های دستی برای هدف قرار دادن عضلات اطراف مچ باشد.
آموزش حس عمقی: حس عمقی به توانایی بدن در احساس موقعیت خود در فضا اشاره دارد. تمرینات حس عمقی، مانند تمرینات تعادلی و هماهنگی، با افزایش بازخورد حس عمقی، به بهبود ثبات مفاصل و کاهش خطر آسیب مجدد کمک می کنند.
توانبخشی عملکردی: فیزیوتراپیست ها بر بازگرداندن فعالیت های عملکردی خاص به وظایف روزانه یا نیازهای ورزشی فرد تمرکز می کنند. این ممکن است شامل فعالیت های شبیه سازی شده مانند گرفتن، بلند کردن یا پرتاب برای تکرار حرکات و چالش های زندگی واقعی باشد.
آموزش و ارگونومی: آموزش به بیمار برای جلوگیری از آسیب های آینده و ارتقای سلامت مطلوب مچ ضروری است. فیزیوتراپیست‌ها ممکن است در مورد اصول ارگونومیک، تکنیک‌های مناسب بلند کردن و اصلاح فعالیت توصیه‌هایی را برای کاهش خطر استفاده بیش از حد یا رگ به رگ شدن‌های مکرر ارائه دهند.
بازگشت تدریجی به فعالیت: با بازیابی قدرت و عملکرد مچ دست، بازگشت تدریجی به فعالیت ها یا ورزش های عادی برنامه ریزی شده است. این شامل یک پیشرفت ساختاریافته است که با فعالیت‌های کم فشار شروع می‌شود و به تدریج شدت و پیچیدگی را افزایش می‌دهد و در عین حال بر علائم درد یا بی‌ثباتی نظارت می‌کند.
