اسکولیوز مادرزادی یک تغییر شکل ستون فقرات است که در بدو تولد وجود دارد و با انحنای جانبی ستون فقرات مشخص می شود. از هر ۱۰۰۰۰ نوزاد، ۱ نفر را تحت تاثیر قرار می دهد، این نوع ناهنجاری ستون فقرات کمتر از اسکولیوز که در نوجوانی رخ می دهد، شایع است.
این انحنا می تواند از خفیف و به سختی قابل توجه تا شدید متغیر باشد و بر عملکرد ریه و عملکرد اندام تأثیر بگذارد.
علت دقیق همچنان مبهم است، اما تئوری ها مشکلاتی را در مراحل اولیه رشد جنین نشان می دهند:
- ناهنجاری‌های مهره‌ای: یک یا چند مهره ممکن است گوه‌شکل باشند (همی مهره)، یا دو یا چند مهره ممکن است تا حدی به هم جوش بخورند (همجوشی)، که باعث رشد و انحنای ناهموار می‌شود.
- خطاهای بخش بندی شده: ستون فقرات ممکن است به درستی به تک تک مهره ها تقسیم نشود، که منجر به اتصالات ناپایدار و انحنای غیر طبیعی می شود.
- عوامل ژنتیکی: در حالی که غیر معمول است، ژن های ارثی ممکن است در برخی موارد نقش داشته باشند.
طبقه بندی های مختلفی بر اساس محل و علت وجود دارد:
- شروع زودرس (۰-۵ سال): منحنی ها به سرعت توسعه می یابند و بالاترین خطر پیشرفت را دارند.
- شروع دیررس (پس از ۵ سال): منحنی ها با سرعت کمتری پیشرفت می کنند اما نیاز به نظارت دارند.
- گردنی: مهره های گردن را درگیر می کند (نادر).
- توراسیک: قسمت فوقانی پشت را تحت تاثیر قرار می دهد و می تواند بر عملکرد ریه تاثیر بگذارد.
- کمر: انحناها در قسمت پایین کمر شایع ترین هستند.
- توراکولومبار: ترکیبی از درگیری قفسه سینه و کمر است.
کودکان مبتلا به اسکولیوز مادرزادی ممکن است مشکلات دیگری برای سلامتی داشته باشند:
- اورولوژی: ناهنجاری های کلیه یا مثانه در ۲۵ درصد موارد رخ می دهد.
- قلبی: نقص قلبی تقریباً ۱۰٪ افراد را تحت تأثیر قرار می دهد.
- عصبی: مشکلات نخاعی ممکن است وجود داشته باشد اما کمتر شایع است.
علائم و نشانه های اسکولیوز مادرزادی
تشخیص زودهنگام بسیار مهم است و علائمی که باید مراقب آنها بود عبارتند از:
- شانه ها یا باسن ناهموار
- دنده های برجسته در یک طرف
- عدم تقارن پشت
- شیب بدن به یک طرف
- مشکلات تنفسی در موارد شدید
پزشکان معمولاً اسکولیوز مادرزادی را از طریق موارد زیر تشخیص می دهند:
- معاینه ی جسمی
- اشعه ایکس برای اندازه گیری زاویه منحنی و پیشرفت
- اسکن MRI برای ستون فقرات و ساختارهای اطراف آن
- سونوگرافی برای نوزادان زیر ۳ ماه
روشهای درمان
مدیریت بستگی به شدت منحنی، سن و خطرات بالقوه سلامت دارد. گزینه ها عبارتند از:
مشاهده: نظارت بر منحنی هایی که خفیف هستند و در حال پیشرفت نیستند.
بریس: بریس‌های پشتی سفارشی برای محدود کردن پیشرفت انحنا.
فیزیوتراپی: تمرینات کششی و تقویتی برای بهبود وضعیت بدن و انعطاف پذیری.
جراحی: جراحی فیوژن ستون فقرات برای انحنای شدید که بر سلامتی تأثیر می گذارد یا باعث درد می شود.
مدیریت صحیح به افراد اجازه می دهد تا زندگی کاملی داشته باشند. مراجعه منظم به پزشک، رعایت برنامه های درمانی و حفظ یک سبک زندگی سالم بسیار مهم است. گروه ها و منابع حمایتی نیز می توانند سودمند باشند.
